Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]Współczesny border collie jest potomkiem roboczych collie trzymanych w hrabstwach na pograniczu Anglii i Szkocji. Od 1881 roku uczestniczył on w konkursach owczarków i był eksportowany jako pracujący owczarek na wszystkie kontynenty.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]Budowa[edytuj | edytuj kod]Border collie ma mieć proporcjonalną budowę ciała, przy czym wygląd jego wskazuje na grację i doskonałą harmonię w połączeniu z odpowiednią masą ciała. Obecnie kształtują się coraz większe podziały w kwestii wzorca między psami przeznaczonymi do wystaw a użytkowymi. Te drugie charakteryzuje lżejsza budowa ciała, mniej obfita okrywa włosowa oraz wydłużony kształt głowy.
Jest to również kwestią przodków - cięższa budowa charakteryzuje psy hodowane w Nowej Zelandii, lżejsze to typ angielski.
Szata i umaszczenie[edytuj | edytuj kod]Nie preferuje się psów z przewagą koloru białego. Niebieskie oczy dopuszczalne są jedynie w umaszczeniu merle. U border collie występują różne kolory szaty, a w tym:
Black and white
Australian red and white
Chocolate and white
Blue merle
Blue tricolour merle
Black tricolour
Istnieje również odmiana krótkowłosa, dotychczas mało popularna w Polsce.
Zachowanie i charakter[edytuj | edytuj kod]Uznany przez psychologa Stanleya Corena za najbardziej inteligentną rasę psów [3]. Jego predyspozycje wymagają, aby praca, którą wykonuje, dawała mu radość i pozwalała wykazać się inicjatywą. Uważny i podatny na szkolenie, uwielbia biegać i wykonywać zadania powierzane mu przez przewodnika. Właściciel psa powinien dysponować czasem i być osobą aktywną. Border collie potrzebuje pana o spokojnym usposobieniu, który będzie w stanie żyć z nim w harmonii i potrafić się z nim porozumieć, gdyż w przeciwnym razie border łatwo wymknie się spod kontroli. Border Collie to pies szczerze oddany swojemu właścicielowi, uległy i zrównoważony. Charakter często determinuje przeznaczenie psa - psy sportowe cechuje większa uległość niż typowo pasterskie.
Użytkowość[edytuj | edytuj kod]Pies pasterski, pomocnik w zaganianiu owiec. Wykazuje olbrzymią potrzebę i chęć do pracy oraz ciągłego ruchu. Doskonale nadaje się do uprawiania wszystkich sportów kynologicznych, z wyjątkiem szkolenia w kierunku IPO (szkolenie na psa obronnego). Sprawdza się jako pies lawinowy w górach i jako pies tropiący. Z racji ogromnej chęci pracy z człowiekiem może być wykorzystywany przy wykrywaniu narkotyków oraz w służbach celnych. Nadaje się również do terapii chorych.
Podobnie jak przy budowie border collie - tak i przy użytkowości kształtują się różnice między psami z linii typowo wystawowych a tymi sportowymi/użytkowymi. Pierwszy typ zatraca powoli niespożyty temperament na rzecz spokojnego poddawania się zabiegom pielęgnacyjnym, drugi zaś utrzymuje pierwotne cechy - szybkość, bystrość, zwinność.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj | edytuj kod]
Border Collie - szczenięta
Pielęgnacja i utrzymanie tego psa nie jest kłopotliwe. Konieczne jest dostarczenie mu odpowiedniej dawki ruchu, a szczególnie zajęć umysłowych poprzez pracę z owcami czy sporty kynologiczne.
U Border Collie mogą wystąpić takie choroby CEA czyli anomalia oczu collie CL czyli Ceroidolipofuscynozy neuronalne oraz TSNTrapped Neutrophil Syndrome - w profesjonalnych hodowlach przeprowadzane są badania genetyczne w kierunku tych chorób.
Może także wystąpić dysplazja stawów biodrowych - w tym celu hodowle wykonują zdjęcia RTG pod kątem tej choroby i rozmnażają tylko osobniki wolne od dysplazji, jednak nie daje to 100% pewności że szczeniaki urodzą się zdrowe.
U border collie zdarzają się także przypadki epilepsji.
Przypisy
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Wygląd[edytuj | edytuj kod]Budowa[edytuj | edytuj kod]Border collie ma mieć proporcjonalną budowę ciała, przy czym wygląd jego wskazuje na grację i doskonałą harmonię w połączeniu z odpowiednią masą ciała. Obecnie kształtują się coraz większe podziały w kwestii wzorca między psami przeznaczonymi do wystaw a użytkowymi. Te drugie charakteryzuje lżejsza budowa ciała, mniej obfita okrywa włosowa oraz wydłużony kształt głowy.
Jest to również kwestią przodków - cięższa budowa charakteryzuje psy hodowane w Nowej Zelandii, lżejsze to typ angielski.
Szata i umaszczenie[edytuj | edytuj kod]Nie preferuje się psów z przewagą koloru białego. Niebieskie oczy dopuszczalne są jedynie w umaszczeniu merle. U border collie występują różne kolory szaty, a w tym:
- black and white (czarno-biały)
- black tricolour (czarny trójkolorowy) - biało-czarny z podpalaniami
- blue merle (niebieski marmurkowy)
- blue tricolour merle (niebieski marmurkowy trójkolorowy) - niebieski marmurkowy z podpalaniami
- chocolate and white (czekoladowo-biały)
- chocolate tricolour (czekoladowy trójkolorowy) - czekoladowo-biały z podpalaniami
- chocolate merle (czekoladowy marmurkowy)
- chocolate tricolour merle (czekoladowy marmurkowy trójkolorowy) - czekoladowy marmurkowy z podpalaniami
- blue and white (niebiesko-biały) - rozjaśniony czarny z białym
- blue tricolour (niebieski trójkolorowy) - niebiesko-biały z podpalaniami
- slate merle (ciemnoszary marmurkowy)
- slate tricolour merle (ciemnoszary marmurkowy trójkolorowy) - ciemnoszary marmurkowy z podpalaniami
- lilac and white (liliowo-biały) - rozjaśniony czekoladowy z białym
- lilac tricolour (liliowy trójkolorowy) - liliowo-biały z podpalaniami
- lilac merle (liliowy marmurkowy)
- lilac tricolour merle (liliowy marmurkowy trójkolorowy) - liliowy marmurkowy z podpalaniami
- red (australian red, golden, yellow) and white (rudo-biały)
- sable and white (sobolowy z białym)
Black and white
Australian red and white
Chocolate and white
Blue merle
Blue tricolour merle
Black tricolour
Istnieje również odmiana krótkowłosa, dotychczas mało popularna w Polsce.
Zachowanie i charakter[edytuj | edytuj kod]Uznany przez psychologa Stanleya Corena za najbardziej inteligentną rasę psów [3]. Jego predyspozycje wymagają, aby praca, którą wykonuje, dawała mu radość i pozwalała wykazać się inicjatywą. Uważny i podatny na szkolenie, uwielbia biegać i wykonywać zadania powierzane mu przez przewodnika. Właściciel psa powinien dysponować czasem i być osobą aktywną. Border collie potrzebuje pana o spokojnym usposobieniu, który będzie w stanie żyć z nim w harmonii i potrafić się z nim porozumieć, gdyż w przeciwnym razie border łatwo wymknie się spod kontroli. Border Collie to pies szczerze oddany swojemu właścicielowi, uległy i zrównoważony. Charakter często determinuje przeznaczenie psa - psy sportowe cechuje większa uległość niż typowo pasterskie.
Użytkowość[edytuj | edytuj kod]Pies pasterski, pomocnik w zaganianiu owiec. Wykazuje olbrzymią potrzebę i chęć do pracy oraz ciągłego ruchu. Doskonale nadaje się do uprawiania wszystkich sportów kynologicznych, z wyjątkiem szkolenia w kierunku IPO (szkolenie na psa obronnego). Sprawdza się jako pies lawinowy w górach i jako pies tropiący. Z racji ogromnej chęci pracy z człowiekiem może być wykorzystywany przy wykrywaniu narkotyków oraz w służbach celnych. Nadaje się również do terapii chorych.
Podobnie jak przy budowie border collie - tak i przy użytkowości kształtują się różnice między psami z linii typowo wystawowych a tymi sportowymi/użytkowymi. Pierwszy typ zatraca powoli niespożyty temperament na rzecz spokojnego poddawania się zabiegom pielęgnacyjnym, drugi zaś utrzymuje pierwotne cechy - szybkość, bystrość, zwinność.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj | edytuj kod]
Border Collie - szczenięta
Pielęgnacja i utrzymanie tego psa nie jest kłopotliwe. Konieczne jest dostarczenie mu odpowiedniej dawki ruchu, a szczególnie zajęć umysłowych poprzez pracę z owcami czy sporty kynologiczne.
U Border Collie mogą wystąpić takie choroby CEA czyli anomalia oczu collie CL czyli Ceroidolipofuscynozy neuronalne oraz TSNTrapped Neutrophil Syndrome - w profesjonalnych hodowlach przeprowadzane są badania genetyczne w kierunku tych chorób.
Może także wystąpić dysplazja stawów biodrowych - w tym celu hodowle wykonują zdjęcia RTG pod kątem tej choroby i rozmnażają tylko osobniki wolne od dysplazji, jednak nie daje to 100% pewności że szczeniaki urodzą się zdrowe.
U border collie zdarzają się także przypadki epilepsji.
Przypisy
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2 Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 41.
- ↑ Skocz do:2,0 2,1 Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 45.
- Skocz do góry↑ Coren, Stanley (1995). The Intelligence of Dogs: A Guide To The Thoughts, Emotions, And Inner Lives Of Our Canine Companions. New York: Bantam Books. ISBN 0-553-37452-4
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
- Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 138. ISBN 83-7073-122-8.
- Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.