Rys historyczny
Rasa powstała z angielskiej rasy parson Jack Russell terrier, podzielonej w 2000 r. na dwie osobne rasy: wysokonożnego parsona i niskonożnego jacka. Obie odmiany były kształtowane przez tego samego hodowcę – zapalonego myśliwego, pastora Johna Russella[3] (zwanego Jackiem; ur. 1795, zm. 1883). Suka Trump była dla niego wzorem przyszłej rasy[4]. Nazwa parson Russell została ustalona przez American Kennel Club (AKC), zaś cała rasa Jack Russell terrier uformowała się już w Australii.
Wygląd
Budowa
Jack Russell terrier jest psem niewielkich rozmiarów o zwinnej sylwetce średniej wielkości. Ogon jest osadzony wysoko, lędźwie są lekko łukowate. Żuchwa i szczęki tego teriera są mocne, zgryz nożycowy, trufla nosowa czarna, płytki stop, oczy w kształcie migdałów, a uszy – płatków róż i ściśle przylegające do głowy[5]. Skóra jest elastyczna i gruba; ciało nie jest ani delikatne, ani zbyt muskularne.
Mierzą od 25 do 30 cm[6]. Odmiana parson Russell terrier jest nieco wyższa od Jack Russell terriera, ze względu na dłuższe nogi (z reguły cięższy o ok. 1-1,5 kg).
Szata i umaszczenie
Sierść jest dominująco biała z niewielkimi znaczeniami brązowymi, rudobrązowymi lub czarnymi. Czasami wiekszością są brązowe plamy. Znaczone są głowa i nasada ogona. Występują również osobniki całkiem białe.
Szata musi być ostra. Ze względu na jej rodzaj występują odmiany:
Jest psem rodzinnym, lubi zabawy ze starszymi dziećmi[8][9]. Zabawa z małymi dziećmi powinna się odbywać pod kontrolą rodziców, gdyż pies ma skłonności do gwałtownego, szybkiego poruszania się. Jack Russell terriery najczęściej są czujne, lecz nie są nadmiernie szczekliwe: zazwyczaj szczekają gdy wyczuwają zagrożenie lub podczas zabawy. Są bardzo przywiązane do właściciela.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj | edytuj kod] Psy tej rasy są mało wymagające w utrzymaniu i pielęgnacji. Aby zachować psa w dobrej kondycji fizycznej na każde 5 cm wysokości powinien przypadać 1 kg masy ciała, czyli pies o wysokości 25 cm powinien ważyć maksymalnie 5 kg.
Jack Russelle są krzepkie i długowieczne; powinny być szczupłe i zwinne. Mogą żyć około 15 lat[10]. Rzadko chorują na choroby genetyczne[11]. Jedną z takich chorób jest zwichnięcie rzepki kolanowej – nieleczona może prowadzić do artretyzmu. Badania wykazały, iż suki są na nią bardziej podatne. Kolejne to choroba Legga-Calvégo-Perthesa, choroba von Willebranda czy głuchota u psów całkowicie białych. Luksacja soczewki może pojawić się w ogólności u terierów w zaawansowanym wieku.
Użytkowość
Wykorzystywane jako psy myśliwskie w charakterze norowców pracujących w norach lisów (wypłaszających zwierzę z kryjówki)[12]. W Irlandii często używane są na wsi do tępienia szczurów i pilnowania obejścia. W tym kraju rozgrywane są także co roku zawody jack russelli w łapaniu szczurów w stodołach. Energiczność i wytrwałość, jakimi obdarzone są te psy, pozwala im na uczestnictwo w ćwiczeniach agility.
Popularność[edytuj | edytuj kod] Jack Russell terrier bardzo dużą popularnością cieszy się w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Australii. Jest dość popularny w Polsce. Najwięcej psów tej rasy można spotkać na zawodach jeździeckich lub w ośrodkach jeździeckich.
Ciekawostki
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Rasa powstała z angielskiej rasy parson Jack Russell terrier, podzielonej w 2000 r. na dwie osobne rasy: wysokonożnego parsona i niskonożnego jacka. Obie odmiany były kształtowane przez tego samego hodowcę – zapalonego myśliwego, pastora Johna Russella[3] (zwanego Jackiem; ur. 1795, zm. 1883). Suka Trump była dla niego wzorem przyszłej rasy[4]. Nazwa parson Russell została ustalona przez American Kennel Club (AKC), zaś cała rasa Jack Russell terrier uformowała się już w Australii.
Wygląd
Budowa
Jack Russell terrier jest psem niewielkich rozmiarów o zwinnej sylwetce średniej wielkości. Ogon jest osadzony wysoko, lędźwie są lekko łukowate. Żuchwa i szczęki tego teriera są mocne, zgryz nożycowy, trufla nosowa czarna, płytki stop, oczy w kształcie migdałów, a uszy – płatków róż i ściśle przylegające do głowy[5]. Skóra jest elastyczna i gruba; ciało nie jest ani delikatne, ani zbyt muskularne.
Mierzą od 25 do 30 cm[6]. Odmiana parson Russell terrier jest nieco wyższa od Jack Russell terriera, ze względu na dłuższe nogi (z reguły cięższy o ok. 1-1,5 kg).
Szata i umaszczenie
Sierść jest dominująco biała z niewielkimi znaczeniami brązowymi, rudobrązowymi lub czarnymi. Czasami wiekszością są brązowe plamy. Znaczone są głowa i nasada ogona. Występują również osobniki całkiem białe.
Szata musi być ostra. Ze względu na jej rodzaj występują odmiany:
- krótkowłosa – włos krótki, przylegający
- złamana – włos średniej długości, układający się w jednym kierunku, twardy – "dziczy"
- szorstkowłosa – włos dosyć długi, ułożenie w różnych kierunkach.
Jest psem rodzinnym, lubi zabawy ze starszymi dziećmi[8][9]. Zabawa z małymi dziećmi powinna się odbywać pod kontrolą rodziców, gdyż pies ma skłonności do gwałtownego, szybkiego poruszania się. Jack Russell terriery najczęściej są czujne, lecz nie są nadmiernie szczekliwe: zazwyczaj szczekają gdy wyczuwają zagrożenie lub podczas zabawy. Są bardzo przywiązane do właściciela.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj | edytuj kod] Psy tej rasy są mało wymagające w utrzymaniu i pielęgnacji. Aby zachować psa w dobrej kondycji fizycznej na każde 5 cm wysokości powinien przypadać 1 kg masy ciała, czyli pies o wysokości 25 cm powinien ważyć maksymalnie 5 kg.
Jack Russelle są krzepkie i długowieczne; powinny być szczupłe i zwinne. Mogą żyć około 15 lat[10]. Rzadko chorują na choroby genetyczne[11]. Jedną z takich chorób jest zwichnięcie rzepki kolanowej – nieleczona może prowadzić do artretyzmu. Badania wykazały, iż suki są na nią bardziej podatne. Kolejne to choroba Legga-Calvégo-Perthesa, choroba von Willebranda czy głuchota u psów całkowicie białych. Luksacja soczewki może pojawić się w ogólności u terierów w zaawansowanym wieku.
Użytkowość
Wykorzystywane jako psy myśliwskie w charakterze norowców pracujących w norach lisów (wypłaszających zwierzę z kryjówki)[12]. W Irlandii często używane są na wsi do tępienia szczurów i pilnowania obejścia. W tym kraju rozgrywane są także co roku zawody jack russelli w łapaniu szczurów w stodołach. Energiczność i wytrwałość, jakimi obdarzone są te psy, pozwala im na uczestnictwo w ćwiczeniach agility.
Popularność[edytuj | edytuj kod] Jack Russell terrier bardzo dużą popularnością cieszy się w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Australii. Jest dość popularny w Polsce. Najwięcej psów tej rasy można spotkać na zawodach jeździeckich lub w ośrodkach jeździeckich.
Ciekawostki
- Psy rasy Jack Russell terrier pojawiły się w wielu produkcjach filmowych; rasa zawdzięcza swoją popularność m.in. filmowi Maska oraz jej kontynuacji Son of the mask[13].
- Około 10-letni Jack Russell terrier o imieniu George pochodzący z Taranaki w Nowej Zelandii otrzymał wysokie międzynarodowe odznaczenie po tym jak stanął w obronie grupy piątki dzieci odnosząc ciężkie rany w walce z dwoma pit bull terrierami, która miała miejsce 29 kwietnia 2007. Obrażenia były tak poważne, iż podjęto decyzję o uśpieniu psa[14][15][16][17].
- Suka Tillamook Cheddar rasy Jack Russell pochodząca ze Stanów Zjednoczonych jest jedną z najbardziej znanych na świecie zwierząt – malarzy. Odbyło się kilkanaście wystaw Tillie i miały miejsce w USA, Belgii, Holandii czy na Bermudach. Niektóre z jej prac sprzedano po 2 tysiące dolarów[18][19][20].
- Właścicielami psa rasy Jack Russell są (lub byli), m.in.: Bette Midler, Karol (książę Walii), Serena Williams, Goldie Hawn, Mariah Carey, Paul McCartney, Charlotte Church, Rick Stein[21] czy belgijski aktor i komik Benoît Poelvoorde[22].
- Bothie, samiec Jack Russell był jedynym na świecie psem, który dostał się zarówno na biegun północny i południowy. Podróż, która rozpoczęła się w 1979 i zakończyła w 1982, odbył ze swoimi właścicielami Ranulphem i Virginią Fiennes[23].
- Sześcioletni Part-Ex, Jack Russell z zachodniej Walii, dostał się do księgi rekordów Guinnesa jako pies uprawiający sporty ekstremalne[24].
- Skocz do góry ↑ Fédération Cynologique Internationale: Breeds nomenclature
- Skocz do góry ↑ Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 149.
- Skocz do góry ↑ David Taylor: Księga psów. s. 86-87.
- Skocz do góry ↑ History of the Jack Russell Terrier (ang.)
- ↑ Skocz do: 5,0 5,1 Dorothea Penižek: Jack russell terrier. Poradnik opiekuna, Wydawnictwo RM. ISBN 978-83-7243-609-2
- Skocz do góry ↑ JACK RUSSELL TERRIER : Standard officiel (fr.)
- Skocz do góry ↑ D. Caroline Coile, Ph.D.: Jack Russell Terriers. A Complete Pet Owner's Maunal. Barron's, ISBN 0-7641-1048-9; ISBN 978-0-7641-1048-1
- Skocz do góry ↑ Why Jack Russell Terriers are Great Family Pets (ang.)
- Skocz do góry ↑ Jack Russell Terriers are Great Family Dogs (ang.)
- Skocz do góry ↑ dogtime.com (ang.)
- Skocz do góry ↑ The Jack Russell Terrier Legendary fox hunter is vigorous, scrappy, and bold (ang.)
- Skocz do góry ↑ L'histoire du Jack Russell Terrier (fr.)
- Skocz do góry ↑ The Most Famous Dog Breed on Screen & TV...The Jack Russell Terrier
- Skocz do góry ↑ George the jack russell given top honour (ang.)
- Skocz do góry ↑ Tiny terrier sacrifices its life to save five children from pitbulls
- Skocz do góry ↑ Tiny Terrier Rescues 5 Children From Pit Bulls
- Skocz do góry ↑ George the Jack Russell dies saving kids
- Skocz do góry ↑ Strona oficjalna Tillamook Cheddar
- Skocz do góry ↑ The Sunday Times: Art goes to the dogs: conceptualist canine is rivalling Jackson Pollock
- Skocz do góry ↑ Tillamook Cheddar: All Heart
- Skocz do góry ↑ Famous Jack Russell Owners
- Skocz do góry ↑ 24 heures: Benoît Poelvoorde ne manquera jamais de chien (fr.)
- Skocz do góry ↑ Bothie the Polar Dog (ang.)
- Skocz do góry ↑ Dog sets extreme sports record (ang.)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
- David Taylor: Księga psów. Warszawa: Świat Książki, 1995. ISBN 83-7129-102-7.