Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]Pierwsze opisy psów walczących, podobnych do bulteriera spotykane są w literaturze dużo wcześniej, zanim nazwany ojcem rasyJames Hinks przyprowadził je w roku 1862 na wystawę. Taplin (cytowany u Backmana) w 1803 roku pisze o terierach krzyżowanych z buldogiem wśród niższych warstw społecznych, których używano do polowań. Z roku 1808 pochodzi obraz Jamesa Wardaprzedstawiający bulteriera maści czarno podpalanej z białymi znaczeniami. Według Edwarda C. Asha były już w roku 1819 białepsy nazwane Bulterierami Paddington, ważyły około 30 kilogramów. Głowy miały podobne do boksera.
Około roku 1830 studenci z Oksfordu (Freeborns) wyhodowali białe bulteriery a w roku 1842 Sir Richard Burton zabrał takiego psa do Indii, gdzie rasa ta stała się jedną z najbardziej lubianych przez kolonistów.
Bulterier z 1915 roku
James Hinks – hodowca zwierząt – około 1850 roku zaczął krzyżować bulteriery ze staroangielskimi białymi terierami. Wspomina się także o chartach angielskich (greyhoundach) i dalmatyńczykach. Swój udział w powstaniu rasy miał także z pewnością pointer, Bedlington Terrier i Staffordshire bulterier. Hinks miał ambicję by wyhodować rasę o białej maści. Jego psy miały być nie tylko piękniejsze od dawnych bulterierów, ale musiały także posiadać ich cechy charakteru – waleczność i zwinność. Pierwsze wzmianki na temat bulterierów w Polsce pochodzą ze Lwowa z okresu międzywojennego. Niestety brak jakichkolwiek dokumentów na ten temat. Po drugiej wojnie kilka egzemplarzy pojawiło się w ambasadzie brytyjskiej w Warszawie.
Bulterier standardowy i bulterier miniaturowy
Głowa białego bulteriera
Bulterier podczas agility
Wygląd[edytuj | edytuj kod]Mocno zbudowany i umięśniony, proporcjonalny i ruchliwy. Sprawia wrażenie żywotnego, rezolutnego i inteligentnego. Jego unikalną cechę stanowi opadająca linia kufy (downface) i jajowaty kształt głowy. Niezależnie od wzrostu, psy powinny mieć wygląd harmonijny.
Budowa[edytuj | edytuj kod]Psy o mocnej budowie, muskularne, proporcjonalne. Charakterystyczny profil głowy nie pozwala pomylić bulteriera z innymi terierami typu Bull. Głowa powinna być długa, mocna i masywna po koniuszek kufy, ale nie toporna. Oglądana z przodu jest jajowata i doskonale wypełniona, bez wklęśnięć i załamań. Profil łagodnie zagina się ku dołowi od szczytu czaszki po truflę nosową. Mózgoczaszka między uszami jest prawie płaska.
Szata i umaszczenie[edytuj | edytuj kod]Włos krótki, przylegający, jednolitej struktury, lśniący, twardy w dotyku. Zimą pies może mieć miękki podszerstek. U psów tej rasy występuje szeroka skala umaszczenia: biała, pręgowana, tricolor, czerwona, płowa. Niepożądana maść niebieska i czekoladowa. U bulterierów o umaszczeniu kolorowym przewaga białego koloru może być przyczyną dyskwalifikacji na ringu wystawowym. Nakrapiana lub przesiana biała sierść jest uznawana za wadę, lecz znaczenia na głowie są dopuszczalne.
Zachowanie i charakter[edytuj | edytuj kod]Bulterier jest psem zrównoważonym, żywym (lecz nie nadpobudliwym) i bystrym, lecz często upartym. Wymaga wczesnejsocjalizacji z innymi zwierzętami domowymi. Tolerują dzieci, jednak ich kontakty z nimi muszą odbywać się pod kontrolą osób dorosłych.
Użytkowość[edytuj | edytuj kod]Początkowo hodowane jako szczurołapy, później wykorzystywane do walk psów oraz polowań na niedźwiedzie (w większej grupie). Psy te są bardzo wyczulone na ogień[potrzebne źródło], według niektórych źródeł alarmowały w wioskach o pożarze. Obecnie są głównie psami rodzinnymi. Zaliczane do psów obronnych[4]. Bulteriery dobrze czują się w psich sportach, takich jakagility czy flyball.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj | edytuj kod]Wymaga doświadczonego i konsekwentnego właściciela, który będzie potrafił odpowiednio postępować z psem i zapewnić mu odpowiednią dawkę ruchu. Bulteriery powinny pracować raczej krótko i intensywnie, niż długo. Sierść krótka i przylegająca jest łatwa w pielęgnacji.
Jednymi z najczęściej występujących chorób dziedzicznych są głuchota i atopowe zapalenia skóry. Na choroby te podatne są częściej psy białe lub o dominującej maści białej. Im większy procent białego umaszczenia sierści tym większe prawdopodobieństwo głuchoty. Jest to spowodowane brakiem melanocytów w skórze(komórki odpowiedzialne za pigment sierści), które również odpowiadają za rozwój komórek słuchowych. W Polsce jest kilka ośrodków (Wydziały Medycyny Weterynaryjnej/prywatne kliniki) wykonujących badania słuchu metodą BAER pozwalające ocenić już w wieku szczenięcym słuch bulteriera. Świadoma eliminacja z hodowli osobników dotkniętych głuchotą całkowitą lub jednostronną pozwala minimalizować ryzyko przenoszenia i powielania tej wady w kolejnych miotach, a tym samym przyczynia się do wzrostu poziomu osobników zdrowych.
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]W początku XIX wieku szczurołapami były niedużych rozmiarów bull and terriers, później wraz z rozwojem tej "dyscypliny sportowej" zastąpiły je teriery, z których dwa o umaszczeniu black and tan (czarne z podpalaniem) przeszły do historii jako zdobywcy rekordów:
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Około roku 1830 studenci z Oksfordu (Freeborns) wyhodowali białe bulteriery a w roku 1842 Sir Richard Burton zabrał takiego psa do Indii, gdzie rasa ta stała się jedną z najbardziej lubianych przez kolonistów.
Bulterier z 1915 roku
James Hinks – hodowca zwierząt – około 1850 roku zaczął krzyżować bulteriery ze staroangielskimi białymi terierami. Wspomina się także o chartach angielskich (greyhoundach) i dalmatyńczykach. Swój udział w powstaniu rasy miał także z pewnością pointer, Bedlington Terrier i Staffordshire bulterier. Hinks miał ambicję by wyhodować rasę o białej maści. Jego psy miały być nie tylko piękniejsze od dawnych bulterierów, ale musiały także posiadać ich cechy charakteru – waleczność i zwinność. Pierwsze wzmianki na temat bulterierów w Polsce pochodzą ze Lwowa z okresu międzywojennego. Niestety brak jakichkolwiek dokumentów na ten temat. Po drugiej wojnie kilka egzemplarzy pojawiło się w ambasadzie brytyjskiej w Warszawie.
Bulterier standardowy i bulterier miniaturowy
Głowa białego bulteriera
Bulterier podczas agility
Wygląd[edytuj | edytuj kod]Mocno zbudowany i umięśniony, proporcjonalny i ruchliwy. Sprawia wrażenie żywotnego, rezolutnego i inteligentnego. Jego unikalną cechę stanowi opadająca linia kufy (downface) i jajowaty kształt głowy. Niezależnie od wzrostu, psy powinny mieć wygląd harmonijny.
Budowa[edytuj | edytuj kod]Psy o mocnej budowie, muskularne, proporcjonalne. Charakterystyczny profil głowy nie pozwala pomylić bulteriera z innymi terierami typu Bull. Głowa powinna być długa, mocna i masywna po koniuszek kufy, ale nie toporna. Oglądana z przodu jest jajowata i doskonale wypełniona, bez wklęśnięć i załamań. Profil łagodnie zagina się ku dołowi od szczytu czaszki po truflę nosową. Mózgoczaszka między uszami jest prawie płaska.
Szata i umaszczenie[edytuj | edytuj kod]Włos krótki, przylegający, jednolitej struktury, lśniący, twardy w dotyku. Zimą pies może mieć miękki podszerstek. U psów tej rasy występuje szeroka skala umaszczenia: biała, pręgowana, tricolor, czerwona, płowa. Niepożądana maść niebieska i czekoladowa. U bulterierów o umaszczeniu kolorowym przewaga białego koloru może być przyczyną dyskwalifikacji na ringu wystawowym. Nakrapiana lub przesiana biała sierść jest uznawana za wadę, lecz znaczenia na głowie są dopuszczalne.
Zachowanie i charakter[edytuj | edytuj kod]Bulterier jest psem zrównoważonym, żywym (lecz nie nadpobudliwym) i bystrym, lecz często upartym. Wymaga wczesnejsocjalizacji z innymi zwierzętami domowymi. Tolerują dzieci, jednak ich kontakty z nimi muszą odbywać się pod kontrolą osób dorosłych.
Użytkowość[edytuj | edytuj kod]Początkowo hodowane jako szczurołapy, później wykorzystywane do walk psów oraz polowań na niedźwiedzie (w większej grupie). Psy te są bardzo wyczulone na ogień[potrzebne źródło], według niektórych źródeł alarmowały w wioskach o pożarze. Obecnie są głównie psami rodzinnymi. Zaliczane do psów obronnych[4]. Bulteriery dobrze czują się w psich sportach, takich jakagility czy flyball.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj | edytuj kod]Wymaga doświadczonego i konsekwentnego właściciela, który będzie potrafił odpowiednio postępować z psem i zapewnić mu odpowiednią dawkę ruchu. Bulteriery powinny pracować raczej krótko i intensywnie, niż długo. Sierść krótka i przylegająca jest łatwa w pielęgnacji.
Jednymi z najczęściej występujących chorób dziedzicznych są głuchota i atopowe zapalenia skóry. Na choroby te podatne są częściej psy białe lub o dominującej maści białej. Im większy procent białego umaszczenia sierści tym większe prawdopodobieństwo głuchoty. Jest to spowodowane brakiem melanocytów w skórze(komórki odpowiedzialne za pigment sierści), które również odpowiadają za rozwój komórek słuchowych. W Polsce jest kilka ośrodków (Wydziały Medycyny Weterynaryjnej/prywatne kliniki) wykonujących badania słuchu metodą BAER pozwalające ocenić już w wieku szczenięcym słuch bulteriera. Świadoma eliminacja z hodowli osobników dotkniętych głuchotą całkowitą lub jednostronną pozwala minimalizować ryzyko przenoszenia i powielania tej wady w kolejnych miotach, a tym samym przyczynia się do wzrostu poziomu osobników zdrowych.
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]W początku XIX wieku szczurołapami były niedużych rozmiarów bull and terriers, później wraz z rozwojem tej "dyscypliny sportowej" zastąpiły je teriery, z których dwa o umaszczeniu black and tan (czarne z podpalaniem) przeszły do historii jako zdobywcy rekordów:
- Billy – zabił 100 szczurów w 6 minut 13 sekund,
- Jacko – udusił 1000 szczurów w godzinę i 40 minut.
- Jednym z najlepiej znanych właścicieli bulterierów był generał George Patton. Jego pies nazywał się William the Conqueror, przez generała i jego rodzinę nazywany był Willie.
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 160.
- Skocz do góry↑ David Taylor: Księga psów. s. 78-79.
- Skocz do góry↑ Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 109.
- Skocz do góry↑ Magdalena Nowicka, Agnieszka Boczula: Psy obronne. s. 65 i 66.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.
- Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
- Hans Räber "Encyklopedia psów rasowych" tom II, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 2001
- Andrzej Jendrasiak "Psy bojowe", agencja wydawnicza Mako Press, Warszawa, 2000
- Dr Dieter Fleig "Bullterrier - pochodzenie, budowa, charakter, układanie", NWW Ogniwo, Wrocław 1990
- Magdalena Nowicka, Agnieszka Boczula: Psy obronne. Warszawa: Książka i Wiedza, 2001. ISBN 83-05-13030-4.
- David Taylor: Księga psów. Warszawa: Świat Książki, 1995. ISBN 83-7129-102-7.